Xói mòn đất là gì? Nguyên nhân và những giải pháp chống xói mòn hiệu quả

Hiện nay tình trạng xói mòn đất diễn ra rất phổ biến tại nhiều khu vực khác nhau gây ra nhiều thiệt hại. Vậy xói mòn đất là gì? Nguyên nhân gây ra hiện tượng đất xói mòn và giải pháp chống xói mòn như thế nào hiệu quả? Cùng Mua Bán tìm hiểu trong nội dung bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu xói mòn đất là gì?

Xói mòn đất được biết tới là hiện tượng tự nhiên gắn với quá trình các lớp đất trên bề mặt đất, các tầng đất phía dưới bị phá hủy do nhiều nguyên nhân và tác động khác nhau. Nói cách khác hiện tượng xói mòn đất là sự “rửa trôi” các dưỡng chất trên bề mặt đất gây ra hiện tượng thiếu dinh dưỡng, phá vỡ sự cân bằng tự nhiên của đất. 

Khi tìm hiểu sâu hơn về hiện tượng xói mòn đất là gì bạn sẽ bắt gặp những nội dung về hiện tượng sa mạc hóa do xói mòn đất quá nhiều gây nên. Với những khu vực đất sa mạc hóa sẽ không thể canh tác thực vật, vì vậy xói mòn đất là hiện tượng không mong muốn xảy ra. 

Nguyên nhân gây xói mòn đất

Sau khi hiểu được xói mòn đất là gì thì tiếp theo bạn nên tìm hiểu nguyên nhân gây ra xói mòn đất. Có rất nhiều nguyên nhân gây nên hiện tượng xói mòn đất. Chủ yếu là do tác động tự nhiên từ thiên nhiên và do tác động không mong muốn từ con người. 

Xói mòn đất do ảnh hưởng của tự nhiên

Xói mòn đất do mưa

Ngày nay với tình trạng nóng lên của khí hậu, tình trạng thời tiết cực đoan diễn ra tại nhiều khu vực điều này cũng ảnh hưởng lớn tới lượng mưa. Với một số khu vực khi có lượng mưa quá lớn mặt đất không kịp ngấm và giải phóng lượng nước mưa gây nên tình trạng đất bị xói mòn do mưa lớn. Hiện tượng này thường xuyên bắt gặp tại các khu vực đồi núi có độ dốc lớn. 

>>>Xem thêm: Đất rừng sản xuất: Xây nhà, chuyển nhượng và thế chấp

Xói mòn đất do nước

Xói mòn đất do nước chiếm phần trăm cao đặc biệt tại các khu vực có khí hậu nhiệt đới ẩm. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này do các dòng chảy thường xuyên trên bề mặt đất như sông, suối đặc biệt là ảnh hưởng của những dòng chảy tạm thời như nước lũ; các dòng chảy này vô tình chảy trên bề mặt đất và cuốn trôi tất cả dưỡng chất của đất, phá hủy nhanh chóng kết cấu của đất và gây nên hiện tượng xói mòn nhanh chóng. 

Xói mòn đất do gió

Tác động thiên nhiên từ gió cũng là một trong số các nguyên nhân giải thích được tình trạng xói mòn đất là gì?

Khi tình trạng xói mòn đất do tác động từ gió xảy ra nó sẽ kèm theo các điều kiện cụ thể có thể nhắc tới bao gồm: 

• Bề mặt đất khô, tơi, thiếu độ ẩm. 
• Cấu trúc bề mặt đất không vững, có những kẽ hở để gió có thể luồn vào. 
• Bề mặt đất mất dưỡng chất nên có ít loài thực vật sinh sống bởi vì các loài thực vật là “lá chắn” gió vững chắc. 
• Các khu vực đất có diện tích lớn cũng dễ xói mòn do tác động của gió. 

Các khu vực bạn có thể nhận thấy chịu ảnh hưởng xói mòn do gió là các vùng ven biển hoặc khu vực đất đồng bằng khô cạn. 

Xói mòn đất do nhiệt độ

Biến đổi và sự chênh lệch lớn của nhiệt độ, giao thoa với bề mặt đất và được tích tụ trong thời gian dài là yếu tố chính gây nên hiện tượng xói mòn đất do nhiệt độ.  

Ví dụ điển hình cho hiện tượng xói mòn đất do nhiệt độ là khi nhiệt độ cao cùng ánh nắng chiếu trực tiếp của mặt trời dẫn tới tình trạng bề mặt đất nứt ra; điều này ảnh hưởng mạnh gây nên tác động phá vỡ cấu trúc bên trong đất kết hợp với các tác nhân khác gây nên tình trạng xói mòn đất. 

Xói mòn đất do trọng lực 

Trọng lực – lực hút trái đất là tác động thẳng đứng từ tâm trái đất, việc xói mòn đất do trọng lực là ảnh hưởng do việc kết hợp các yếu tố tự nhiên gây ra tình trạng sạt lở đất, tác động của 2 khối đất tác động lên nhau do trọng lực cùng với cấu tạo đất đã hao mòn, mỏng hơn gây ra tình trạng xói mòn. 

Xói mòn đất do con người tác động 

Các hoạt động của con người gây ảnh hưởng nặng nề tới thiên nhiên gây ra rất nhiều các hiện tượng thời tiết, khí hậu cực đoan và gây tác động xấu tới môi trường đất. Các tác động không tốt của con người gây nên hiện tượng xói mòn đất có thể kể tới như: 

• Đốt rừng làm nương rẫy, khai thác gỗ trái phép. 
• Chăn nuôi gia súc. 
• Săn bắt trái phép động, thực vật. 
• Khai thác hầm mỏ, khai thác khoáng sản. 
• Các hoạt động công nghiệp hóa gây ô nhiễm môi trường. 
• Sử dụng các loại thuốc trừ sâu hóa chất gây hại cho đất. 

>>>Xem thêm: 1 công đất bao nhiêu tiền và cách quy đổi diện tích công đất

Xói mòn đất gây ra những hậu quả gì?

Xói mòn đất là gì? Hậu quả của xói mòn đất là gì? Xói mòn đất hiện tại gây ra rất nhiều hậu quả xấu đối với môi trường thiên nhiên và đời sống của con người, dưới đây là một số hậu quả điển hình mà hiện tượng xói mòn đất gây ra. 

Tình trạng mất đất

Tại nước ta, tình trạng xói mòn đất thường xảy ra tại những khu vực vùng đồi núi, vùng ven biển gây mất đất. Bên cạnh đó tình trạng đất bị sa mạc hóa dẫn đến đất khô cằn, mất dinh dưỡng dẫn tới đất không còn sử dụng được để trồng trọt. Tình trạng này được gọi là mất đất do xói mòn gây ra. 

Tàn phá môi trường thiên nhiên

Xói mòn đất cũng gây ra hậu quả môi trường thiên nhiên bị tàn phá, hệ sinh thái bị thay đổi. Khi môi trường thiên nhiên bị tàn phá điển hình như quá trình khai thác rừng bừa bãi của con người. Cây cối có chức năng ngăn ngừa tình trạng xói mòn, chống lũ lụt nhưng khi không còn cây cối thì tình trạng này diễn ra nhanh chóng hơn. 

Ảnh hưởng chất lượng cây trồng

Xói mòn đất cũng gây ảnh hưởng tới chất lượng cây trồng. Xói mòn đất gây mất dinh dưỡng nên hiệu suất và năng suất cây trồng sẽ giảm, thậm chí dẫn tới tình trạng mất mùa.  

Những giải pháp chống xói mòn và bảo vệ đất

Từ những hậu quả nặng nề mà việc xói mòn đất là gì tạo ra cho môi trường sống mỗi con người cần có giải pháp cụ thể dù là hành động nhỏ bé nhất để cải thiện, bảo vệ môi trường đất.

Để nước mưa thấm vào lòng đất

Để nước mưa thấm vào lòng đất sẽ giảm thiểu và dừng được tình trạng sạt lở, lũ lụt, lũ quét giúp giảm tình trạng xói mòn đất và mất dinh dưỡng của đất. Trồng nhiều cây xanh, hạn chế khai thác trái phép rừng được xem là biện pháp cụ thể nhất cho giải pháp chống xói mòn và bảo vệ đất. 

Làm giảm lực xói mòn của nước mưa khi rơi xuống đất

Làm giảm lực xói mòn của nước mưa khi rơi xuống đất cũng là giải pháp chống xói mòn và bảo vệ đất. Lựa chọn trồng các loại cây xanh có tán lớn là giải pháp hữu hiệu hạn chế tình trạng này. 

>>>Xem thêm: Đất chưa sử dụng là gì? 2 đặc điểm nổi bật của đất chưa sử dụng mà bạn cần biết

Giảm vận tốc nước chảy xuống dốc

Tái tạo thảm thực vật giúp giảm vận tốc nước chảy xuống dốc đặc biệt là tại các khu vực đồi núi, bên cạnh đó có thể áp dụng phương pháp xây dựng các ruộng bậc thang, bờ đá giúp phân tán dòng chảy của nước. 

Bên cạnh đó, việc xây dựng các ao hồ, đập giữ nước tại khu vực gần triền đồi vừa giúp tưới tiêu lại giúp trữ nước, tránh xói mòn rất hiệu quả. 

Có biện pháp ngăn chặn tình trạng xói mòn trên đất canh tác

• Biến các triền đồi, sườn đồi thành ruộng bậc thang. 
• Trồng nhiều cây thân gỗ, cây rễ chùm chống sạt lở đất. 
• Hạn chế cày xới trên khu vực đất có độ dốc lớn. 
• Kiểm soát dòng chảy bằng kênh, ao hồ nhỏ. 
• Sử dụng thảm thực vật che phủ đất quanh năm. 

Sử dụng các biện pháp ngăn ngừa cơ bản

Một số biện pháp ngăn ngừa cơ bản giúp giảm tình trạng xói mòn đất như: 

• Xây tường chắn tại khu vực dễ sạt lở đất. 
• Sử dụng lớp phủ hoặc sỏi đá chống xói mòn. 
• Trồng thực vật như cỏ, cây theo bụi. 
• Tránh các hoạt động như nén chặt đất, tưới tiêu không hợp lý. 

Qua nội dung bài viết trên đây bạn đọc chắc hẳn đã có cho mình những thông tin chi tiết để hiểu rõ hơn tình trạng xói mòn đất là gì? Nguyên nhân cũng như hậu quả gây nên tình trạng xói mòn đất hiện nay cùng với một số biện pháp cải thiện, bảo vệ đất. Bạn đừng quên truy cập website Muaban.net để tìm hiểu thêm nhiều thông tin về các lĩnh vực khác nhau như môi trường, phong thủy, việc làm, thông tin bất động sản,… 

>>> Xem thêm: 

•  Đất sổ xanh là gì? Tất tần tật về đất sổ xanh 2022
•  Trưng dụng đất là gì? Những điều cần lưu ý về trưng dụng đất
• Nên đầu tư đất ở đâu? Nên mua đất trung tâm hay vùng ven?